Escape to Solastalgia

Al eerder heb ik op mijn blog werk getoond van mijn oud leerling Karin Janssen die ik in de tweede helft van de jaren 90 op de bovenbouw van het Vwo tekenen mocht geven op de KSE. Binnenkort exposeert zij nieuw werk (gemaakt tussen 2018 en 2021) met een helaas zeer actuele en dringende thematiek.
Ik vertel geen nieuws als ik vaststel dat het alle hens aan dek is om nog iets te doen aan de klimaatsverandering om onze aarde te redden. Het is één minuut voor twaalf. Je kunt daarvoor natuurlijk je kop in het zand steken of mismoedig concluderen dat we toch al te laat zijn, of naar anderen wijzen om de eerste stap te zetten.

Het zien veranderen van een landschap door ingrijpen van de mens, door een ramp of mondiale opwarming heeft invloed op ons. We treuren niet alleen om wat geweest is ( de door brand verwoeste bossen, de smeltende ijskap, de aangetaste koraalriffen, de vervuiling van lucht en water, de verdwenen en zwaar bedreigde diersoorten) maar ook om wat had kunnen zijn en wat nu nooit meer komt. Dat gevoel wordt ook wel ‘solastalgie’, oftewel heimwee naar een verloren wereld. De Australiër Glenn Albrecht die het woord verzonnen heeft, definieert het als pijn door het verliezen van de mogelijkheid tot troost (solace) die een veilig thuis en een vertrouwde omgeving kunnen bieden.

In het werk, te zien op haar tweede solo-tentoonstelling ‘Escape to Solastalgia’ die op zaterdag 18 september a.s. geopend wordt in het New Taipei City Arts Center, is kunstenaar Karin Janssen aan de slag gegaan met deze problematiek onder het motto: we zullen deze crisis wel het hoofd moeten bieden, zelfs als het onzeker is of we nog wel op tijd zijn.
Karin daarover: ‘Aan boosheid en depressie heeft de wereld niks. Tenminste, dat is iets waar je doorheen moet, en dan door naar acceptatie: het is een rouwproces…’

Deze tweede solotentoonstelling is bedoeld als een wake-up call. Karin heeft op verschillende plaatsen in Nederland, in Londen, Shanghai, São Paulo en dan nu in Taipei (Taiwan) gewoond en gewerkt. Geïnspireerd door de complexe vormen van telkens een andere realiteit die ze op elk van die plaatsen aantrof, is zij begonnen haast etherische vormen te construeren in haar schilderijen met kleuren die, hoewel meestal schitterend mooi, ook donker en verontrustend kunnen zijn. In haar buitengewoon ingewikkelde composities staat niets op zichzelf: alles is met elkaar verbonden of ontstaat uit elkaar. Geen enkele figuur kan worden gescheiden van de rest, ze vloeien uit elkaar voort en verspreiden zich over de meestal grote oppervlakken waarop Karin graag werkt. Met behulp van acryl, aquarel, bladgoud, pen en inkt en gouache maakt ze zowel abstracte als realistische figuren die verbindingen vormen tussen lichaam, geest, geschiedenis, flora en fauna.

Karins schilderijen voeren ons weg uit de wereld van het echte, het letterlijke en uit de huidige bittere realiteit naar haast onaardse werelden waarin we een surrealistische en confronterende spiegel voorgehouden krijgen van een vervormde realiteit. Door zo de ondergang van de wereld te laten zien wijzen de rijk samengestelde composities ons op de noodzaak de last van persoonlijke schuld af te werpen (vaak getoond in beelden van olievlekken, vervuiling en vuile handen) die zo vaak ons vermogen om proactief in actie te komen vertroebeld heeft. Die last wordt vervangen door een helderheid van denken die ons in staat zal stellen om te handelen. Misschien, tussen de angst en de onrust en de pijn over een planeet in ernstig verval en onze schuldig makende verantwoordelijkheid voor die ondergang, wijst Karin ons op de mogelijkheid te vluchten, om een uitweg te vinden naar onze verantwoordelijkheid om iets te doen, niet alleen om onszelf te helpen en onze eigen emotionele onrust te onderdrukken, maar vooral om het droevig lot vóór te zijn van een wereld waar wij onlosmakelijk deel van uitmaken.

Kunstenaars zijn soms profeten van onze tijd. Karin is daar met dit nieuwe werk een goed voorbeeld van. Haar schilderijen laten je nadenken en helpen om in gesprek te blijven over het ondenkbare. Kunstenaars als Karin zorgen ervoor dat je geestelijk lenig blijft en leveren een belangrijke bijdrage aan ons scenariodenken. Ze breiden ons voor om , als een soort warming-up, anders over de toekomst na te denken, en dat is, om doemdenken te voorkomen, hard nodig de komende tijd!

Bekijk de kunstwerken van Karin en de diverse details met een scannende blik als een zoekplaatje waarin je steeds nieuwe en onverwachte elementen zult ontdekken, laat je onderdompelen in haar werelden, en trek je conclusies!

Wat zou ik graag deze werken in werkelijkheid en op ware grootte zien. Hopelijk komt het er nog eens van als Karin, wie weet nog een keertje terug in Nederland, ons met haar werk mag verrassen.