Stukje Japanse cultuur op de KSE

Mijn lieve collega Ellis Learbuch stoomt tegenwoordig de leerlingen van Vwo klaar voor het eindexamen Kunst/BV (Beeldende Vorming). De opdrachten die zij op haar pupillen loslaat zijn vaak uiterst origineel zoals in onderstaand voorbeeld te zien en te lezen is.Deze serie zag ik een jaar geleden geëxposeerd voor de jaarlijkse OpenDag.

Vroeger, toen de mensen nog boeken lazen, voorzag men zo’n boek vaak van een plaatje wat op het eerste titelblad van het boek geplakt of gestempeld werd: een ‘Ex-Libris‘. Vertaald uit het Latijn betekent het zoveel als ‘uit de boekencollectie van….’. Zo’n eigendomsmerk met de naam of initialen van de eigenaar of eigenaresse en een daarbij passende voorstelling kwam meestal tot stand d.m.v. een zogenaamde ‘ex-librisstempel’ die je voor jou persoonlijk kon laten vervaardigen bij een stempelmaker.

Japanners blijken iets dergelijks te kennen, alleen speelt zo’n stempel en merkteken bij hen blijkbaar een veel grotere rol. Als je een bankaccount wilt openen, een contract wilt tekenen, of simpel een pakketje aan wilt nemen zet je in Japan niet alleen je handtekening; je zet daarbij ook nog een afdruk met een stempeltje, een Inkan (印鑑) ook wel Hanko (判子) genoemd.

Deze zijn er in allerlei soorten en maten en bepaalde stempels zijn werkelijk onmisbaar bij bepaalde (legale) documenten zoals contracten of bankzaken. Alleen een handtekening is hierbij echt niet genoeg, en elke Japanner heeft dan ook minstens één inkan/hanko.

In onderstaande opdracht heeft Ellis haar leerlingen laten nadenken over hoe zij zo’n Inkan of Hanko voor henzelf zouden vormgeven, waarbij de eigen persoonlijkheid en de zaken die men belangrijk vindt in het alledaagse leven het uitgangspunt dienden te zijn.