Op zaterdag 26 juni a.s. gaat de Tour de France weer van start. Dit is een traditie die teruggaat tot 1903, het jaar van de allereerste Tour. Door de jaren heen een monsterlijk lange rit die miljoenen tot de verbeelding sprak en nog steeds spreekt.
Maar hoe is de totale lengte van de Tour ontwikkeld sinds de vooroorlogse jaren? En hoe snel is een winnaar van nu vergeleken met die van destijds? Hoeveel etappes waren er in elke tour, en hoe lang waren die? Naast de bij natuurlijk iedereen bekende Tour de France zijn er ook nog die ándere twee grote rondes: de Giro d’Italia en de Vuelta a España.
Hoe zitten dìe rondes in elkaar? Is de winnaar nog steeds elk jaar sneller dan het jaar ervoor? Hoe lang zijn Giro’s en Vuelta’s?
Antwoord op deze vragen levert een hoop ‘data’ op: cijfers, feitjes, wetenswaardigheden die je in boeken of online kunt opzoeken en die een bonk tekst en getallen opleveren die moeilijk in één keer te overzien zijn. Maar deze gegevens zijn ook te visualiseren.
Mijn oud-leerling op de KSE Hans Westerbeek, op dit blog al een groot aantal malen voorbij gekomen zoals hier te zien is, heeft er zijn roeping van gemaakt om te onderzoeken hoe je dat het beste kunt aanpakken via een infographic. Een goede infographic kan in één oogopslag complexe informatie duidelijk maken waar je anders veel woorden en cijfers voor nodig zou hebben.
Hans heeft samen met zijn kompaan Hendrik Zuidhoek Studio Vlak opgezet waar zij samen interactieve visualisaties en infographics vervaardigen. Een drietal mooie voorbeelden daarvan zijn visualisaties van de geschiedenis van de hierboven genoemde wielerrondes.
Zoals te zien is begeven de makers zich op het snijvlak van grafisch en industrieel ontwerp, wiskundige statistieken en toegepaste kunst en dat levert fraai vormgeven informatie op die aan de kamermuur van de wielerliefhebber niet misstaat, zoals hieronder te zien is. De gegevens zijn ontleend aan Wikipedia. Op de posters is aangegeven hoe je de data kunt ‘lezen’ aan de dikte van de banden, het aantal spaken in de wielen, enz.
Studio Vlak heeft nog meer moois het licht doen zien: Voor de dichtbundel Winterkil van Gjalt Rameijer maakte de studio 65 illustraties. Elke illustratie toont een abstracte sneeuwkristal op een blauwe achtergrond. Eigenschappen van het gedicht, zoals de lengte van de zinnen en het woordgebruik, bepalen hoe de sneeuwkristal eruit zien.
De illustraties in de dichtbundel passen zich aan aan de eigenschappen van het gedicht zoals de lengte van de regels en het sentiment van elk gedicht via een uitgekiend systeem wat deze uitbeeldingen genereert. Een fraaie combinatie van literatuur, datavisualisatie en beeldende kunst. Hieronder drie voorbeelden, meer is hier te vinden.
Hans zou Hans niet zijn geweest als hij ook niet iets gedaan had met wat al tijdens zijn KSE-tijd een grote passie was: de wereld van de Formule 1. Dat heeft destijds nog geleid tot een winnende website voor één van de ThinkQuest-edities (2002): The Spirit of Speed (helaas niet helemaal meer correct werkend en in haar geheel te zien). Hieronder de poster die het resultaat is van zijn inspanningen. Wat er te zien is en hoe je e.e.a. kunt lezen en bekijken vind je hier.
Hans promoveerde in 2016 aan de Universiteit van Tilburg op visuele communicatie (bij die blijde gebeurtenis mocht ik aanwezig zijn), en hij deed daarvoor onder andere onderzoek naar datavisualisaties. Tot voor kort werkte hij bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), waar hij datavisualisaties maakte voor op de website van die instantie. Hans’ rol bevond zich dus op het snijvlak van grafisch ontwerp en webdevelopment. Vraagstukken rond digitale toegankelijkheid waren daarbij dagelijkse kost.
Thans is Hans docent Communicatie- en Informatiewetenschappen aan de Utrecht University.
Via deze link kun je de bovenstaande wielrenposters bestellen.
Hieronder vind je nog de opname van een onlangs gehouden web seminar waar Hans het e.e.a. vertelt over wat hen thans bezighoudt.