Yerma

Jaren geleden (schooljaar 1977-1978) mocht ik aan de wieg staan van de geboorte van Toneelgroep Feste, die enige jaren garant zou staan voor toneelproducties van hoge kwaliteit. 1977 was een jaar waarin op mijn school, de KSE in Etten-Leur,een tweetal opvallende theaterproducties uitgevoerd werden: het drama Galileo Galilei van Bertold Brecht en een heuse revue met alles erop en eraan bij gelegenheid van het afscheid van docent Frans zuster Borremea.

Beide producties kenden elk een aantal succesvolle uitvoeringen die naar meer smaakten. Aangestoken door dit theatervirus besloten een aantal collega’s ( ik herinner me docent Nederlands Willem Koch, docent biologie Ine Corsten en natuurlijk onze onvergetelijke regisseur docent maatschappijleer en drama Ad Bierbooms) de stoute schoenen aan te trekken en buiten de school om een theatergroep op te richten.

Ik weet nog dat we op een mooie zomeravond in 1978, vlak voor het begin van de zomervakantie op goed geluk naar het landgoed de Koekoek van uroloog Pieter Mol reden om hem te vragen voor het voorzitterschap. Je zou kunnen zeggen dat daar toen heel spontaan de oprichtingsvergadering plaatsvond. Apotheker Rob Doppen werd secretaris, en kwam ook nog even langs, en wist nog wel meer mensen voor in het bestuur kortom: voordat we het wisten was toneelgroep Feste geboren.

Feste was de naam van de nar in Shakespeares stuk ‘Driekoningenavond’. Het doel van de toneelgroep: Etten Leur jaarlijks verblijden met toneel van enig niveau, zowel v.w.b. de keus van de stukken als de uitvoering daarvan. Geen pretentieloos vermaak dus. De eerste voorstelling die opgevoerd zou worden in de plaatselijke schouwburg De Nobelaer was al meteen hoog gegrepen: het drama Yerma van de Spaanse dichter Federico Garcia Lorca.

Hieronder vind je de korte inhoud van het stuk:

Yerma en Juan hebben een huwelijk van weinig woorden. Het ontbreken van een kind staat als een zwijgend verwijt tussen hen in. Juan lijkt tevreden met wat hij bezit: zijn land, zijn huis en zijn schapen. Maar Yerma verlangt naar een vrij en hartstochtelijk leven en verdraagt de eenzaamheid thuis niet. De zwangerschap van haar vriendin Maria en de sterke aantrekkingskracht die Yerma voor Victor voelt, confronteren haar met de leegte in haar leven.

Innerlijk verscheurd besluit Yerma zich niet bij haar lot neer te leggen en het zwijgen te verbreken. Ze vraagt om raad bij andere vrouwen, zoekt haar toevlucht bij magie en vruchtbaarheidsrituelen, maar antwoorden vindt ze niet. In Yerma’s wereld botsen droom en werkelijkheid met elkaar op een fatale manier. Geconfronteerd met de onverbiddelijkheid van een starre samenleving, rest haar geen andere uitweg dan haar man en daarmee de hoop op een kind te doden.

Voor deze eerste productie mocht ik de decors ontwerpen samen met enkele leerlingen onder wie de dochter van voorzitter Pieter Mol Kabula. Schetsen hiervoor zie je hieronder. Samen met mijn schoonvader Piet Zopfi (hij was toen hoofd van de St.Janschool in Sprundel) en mijn toenmalige collega tekenen Jan van den Brink heb ik de decors getimmerd en geschilderd in de oude garage van Jan Hop aan de Oude Bredaseweg (Hop was toen net verkast naar een ander adres).

Als ik het wel heb is de voorstelling in een uitverkochte Nobelaer slechts één keer uitgevoerd, met groot succes overigens, wat niet in het minst de danken was aan de geweldige vertolking van de titelrol door Flavia Manders, eveneens een KSE collega uit de theatergroep van de school.

Gedurende een aantal jaren heeft Feste succesvolle toneeluitvoeringen met de nodige inhoud voor het voetlicht gebracht, totdat het gezelschap na de pensionering en het plotseling overlijden van Ad Bierbooms eind jaren 80 een zachte dood stierf.