Miklos de Rijk: eerste trimester Havo 4 examengroep1984-1985

Zoals al eerder aangekondigd hier de eerste serie werkstukken van een van mijn beste leerlingen. Tussen 1984 en 1986 zat Miklos de Rijk in Havo 4 en Havo 5 en heeft hij, samen met 24 andere kandidaten tekenen als eindexamenvak gedaan. Met Miklos ben ik via mijn blog en via Facebook na bijna 30 jaar weer in contact gekomen. Hij vertelde me nog in het bezit te zijn van àlle werkstukken en schetsen die hij in mijn lessen gemaakt heeft en was zo vriendelijk de hele collectie (meer dan 70 stuks) op de foto te zetten.

Mijn dankbaarheid daarvoor grensde uiteraard aan het hondsdolle!!! Aan de hand van dit werk ( en van Miklos zijn klasgenoten, voor zover ik daarvan wat in het archief heb) laat ik in een aantal komende afleveringen van dit blog zien wat er in die jaren gedaan werd in de examengroepen Havo 4 en 5. Het waren trouwens, zoals dan óók zal blijken, jaren waarin tekenen echt haar status ging krijgen als vak waarin niet alleen uitstekende prestaties geleverd werden, maar ook een mogelijkheid bleek te zijn om allerlei spectaculaire projecten ter hand te nemen.

Terug kijkend realiseer ik me dat ik de lat voor mijn leerlingen, zowel voor de praktijk als de theorie erg hoog legde. De leerlingen kregen veel opdrachten en toetsen voor de kiezen en de scans van de cijferlijsten uit mijn agenda hieronder (uiteraard zonder de bij behorende namen ivm. privacy) van de Havo4 groep van Miklos en zijn klasgenoten spreken wat dat betreft boekdelen: zoveel werk aan overhoringen, toetsen, huiswerkopdrachten en andere toetsbare zaken haalt men zich vandaag de dag niet meer op de hals…. In die agenda vond ik trouwens nog stickers van een ondergrondse beweging: ‘Agent Orange’, anarchy in the KSE.  Ook in die tachtiger jaren kraaide het oproer!

Idool
De eerste opdracht waarmee ik destijds begon  in deze Havo 4 groep was getiteld:’Naar aanleiding van een foto, idool’.  Op een formaat van 50 x 65 cm. diende een kleurenfoto van een idool naar keuze monochroom of in grijstinten uitgeschilderd  te worden. D.m.v. een raster over het origineel werd een uitvergrote versie in dunne potloodlijnen als houvast bij het schilderen aangebracht.

Behalve goed kijken was het bij deze opdracht ook de bedoeling te experimenteren met diverse hanteringswijzen: met  penselen van verschillende diktes tekenachtig, gedetailleerd en indien nodig met strakke vlakken en lijnen werken, met platte Lyonse kwasten van verschillende breedte wat grotere ruwere (achtergronds)vlakken of haarpartijen.  Meer over portret tekenen in mijn lessen vind je hier!

Stilleven
Als voorafje een huiswerkopdracht: teken met materiaal naar keuze een willekeurig alledaags voorwerp zo precies mogelijk na met slagschaduw en eigen schaduw volgens de regels van het trompe l’oeil.
Voor de opdrachten in de klas stonden twee stillevens, samengesteld uit verpakkingsmateriaal. De leerlingen dienden daarvan drie studies te maken waarbij details achterwege mochten blijven maar waarbij het vooral om vorm en compositie moest gaan. De eerste tekening moest naar de waarneming met houtskool gemaakt worden, vervolgens een versie met plakkaatverf en tenslotte moest op grond van deze ervaringen een ‘kubistische’ verwerking van het stilleven met speciale aandacht voor het platte vlak met plakkaatverf en collagemateriaal. Tijdens het maken van deze stillevenopdrachten werd in de theorielessen het kubisme behandeld. Meer over stilleven tekenen in mijn lessen is  o.a. hier en hier (de kubistische benadering nog een keer) te zien.

Figuur schetsen
Dat er aan het begin van de 4e klas de nodige opdrachten zijn naar de waarneming moge duidelijk zijn. Als tussendoortje heb ik met mijn leerlingen twee lessen tekenen naar model gedaan. Leerlingen ( ook Miklos, zoals hieronder te zien is) poseerden voor elkaar en tekenden elkaar volgens de ‘stap-voor-stap-methode zoals je die hieronder (jaren later getekend op een smartboard en daarvan gefotografeerd) kunt zien. Vervolgens moesten de leerlingen thuis ook nog modelschetsen maken van een figuur in een interieur (zie Miklos zijn ome Ko) en volgde er nog een huiswerkopdracht ‘Familieportret’.

Beweging
Bij de behandeling van het Futurisme werd in de praktijklessen gewerkt n.a.v. het thema ‘Beweging’. Hoe Miklos dat interpreteerde zie je hieronder. Ik heb er ook nog een werk van iemand van een wat latere lichting bij gezet die bij collega Arno Roks dezelfde opdracht voor de kiezen kreeg: Peter Jochems met zijn versie van sprintster Flo Jo. Ook hier: beweging in overvloed!

Een volgende keer meer over Miklos, zijn werk en dat van zijn klasgenoten uit Havo 4 en 5 en de andere activiteiten die in die jaren zijn ondernomen! Wie wil zien wat Miklos vandaag de dag aan artistieke activiteiten ontwikkelt kijkt hier!