Toen ik in 1973 aangenomen werd als docent tekenen op de KSE had ik in mijn sollicitatiegesprek meteen duidelijk gemaakt dat ik graag tekenen als examenvak zou willen geven. In die jaren was tekenen op bijna alle scholen in Nederland nog een ‘vak onder de streep’. Pas vanaf 1972 werd er voorzichtig geëxperimenteerd op een tiental scholen met examens kunstgeschiedenis en kunstbeschouwing als onderdeel van tekenen, handvaardigheid of textiele werkvormen.
Natuurlijk moet je dan zorgen dat je aan mensen die slechts kunnen spreken vanuit hun eigen (vaak niet zo beste) schoolervaringen met het vak, over kunt brengen dat tekenen een examenwaardig vak is en dat een correcte toetsing van werkstukken van leerlingen zonder meer mogelijk is. Dat was best lastig: tekenlessen in die jaren stonden vaak nog in het teken van de vrije expressie en ‘laissez faire’ waarbij de rol van de tekendocent vaak verworden was tot een krantjes lezende en pijp rokende toezichthouder.
Om dit beeld te corrigeren heb ik samen met mijn sectiegenoten moeten knokken en jaren lang bij allerlei gremia directie, bestuur, decanen, collega’s van andere vakken, ouders èn leerlingen natuurlijk) de blaren op mijn tong moeten praten. Het vak hebben we echter vooral weten te promoten met regelmatig wisselende exposities binnen en buiten de school en allerlei projecten en voorlichtingsactiviteiten die de nodige publiciteit kregen. Natuurlijk werd er ook een leerplan vervaardigd. Uiteindelijk kregen we gelukkig iedereen die moest beslissen aan onze kant en mochten we in 1983 op Havo met tekenen als examenvak beginnen. Samen met mijn collega’s, die gelukkig op één lijn zaten met mij en mijn ideeën, hebben we meteen doorgestoten en was in 1988 tekenen examenvak op Havo, Vwo en Mavo.
Hieronder zijn een aantal voorbeelden uit het verre en wat meer nabije verleden te vinden die we gebruikt hebben om tekenen als examenvak te promoten op de diverse streams. In zo’n folder/ flyer was vaak ook een afdruk opgenomen van het hieronder afgebeelde NVTO-affiche waarop te vinden was voor welke beroepen tekenen wellicht van nut zou kunnen zijn, want door ouders en leerlingen werd vaak de vraag gesteld: ‘Wat heb ik er aan, wat koop ik er voor?’ Later, in 1998 toen de Tweede Fase ingevoerd werd, werd besloten om op de KSE op Havo en Vwo door te gaan met Ckv1,2 en 3. In het kader van de bijscholingscursus hiervoor die collega Arno Roks en ik gevolgd hebben is onderstaande flyer gemaakt. De vormgeving was van Arno, de tekst van ondergetekende.
Antiek: examen mavo havo 1974
Antiek: examen havo 1976
Antiek: examen mavo havo 1977
NVTO poster
Info Tekenen op Mavo, Havo en Vwo, ontwerp Kees Lauwen
Info examens
Flyer tekenen 1996 ontwerp Kees Lauwen
Flyer ckv123 voorkant ontwerp Arno Roks
Flyer ckv123 achterkant ontwerp Arno Roks
Natuurlijk is het leuk ook leerlingen die voor het vak gekozen hebben te vragen het vak mee te promoten. In mijn allereerste examengroep (1983) liet ik de leerlingen een sticker ontwerpen die in tekst en beeld krachtig moest aangeven dat je tekenen moest kiezen in je examenpakket.
Helaas is alleen dit voorbeeld, gemaakt door René Lepelaar die al jaren een befaamd reclamebureau in Etten-Leur bestiert,voor het nageslacht bewaard gebleven, maar toentertijd liepen alle tekenklanten met deze stickers op hun mappen en tassen, hetgeen zeker effect gehad heeft!
Wervende sticker door René Lepelaar
Wervingsposter door collega Kees Lauwen
Op het ogenblik wordt deze tekst als voorlichting voor kunst als examenvak gehanteerd. Ook op de website van de school valt e.e.a. over de kunstvakken te lezen. Op het ogenblik zijn sinds jaar en dag de kunstvakken volwaardige examenvakken waarover geen discussie meer is, en zo hoort ook!
