Ik wist dat ik het nog in mijn archief moest hebben zitten: een artikeltje uit de Volkskrant uit 1984. Het gaat over de macht van het beeld, en met name de horror- en geweldaspecten binnen televisieseries, speelfilms en videoclips. Deze beelden zouden zo overdonderend zijn dat de kijker geneigd zou zijn te denken dat er in het eigen leven totaal geen sensatie meer te vinden zou zijn.
Voor het kunstonderwijs zou een rol weggelegd zijn dit idee te relativeren. Bovendien valt uit het verhaal te concluderen dat ook tòen de kunstvakken onder druk stonden, net zoals nu. Even dus aandacht voor deze ‘ouwe koek’ en wat er uit voortgekomen is.
Toen we in 2003 op de KSE serieus begonnen te denken aan media educatie en daar een doorlopende leerlijn voor gingen schrijven, was deze theorie uit 1984 een van de uitgangspunten. Wat ook in het artikel gesignaleerd wordt is de geringschatting over alles wat met kunst te maken heeft in het rooster van de middelbare scholen terwijl er genoeg argumenten aan te voeren zijn waarop het ongelijk daarvan aan te tonen is. Deze argumenten vind je dan ook in het artikel wat, ondanks het feit dat het 28 jaar oud is, nog steeds lezenswaardig en actueel is inclusief munitie tegen de onzalige CKV-plannen van een zekere mevrouw met alleen maar een verpleegstersdiploma (mogelijke verkeers- of zwemdiploma’s buiten beschouwing gelaten).
Het artikel
Illustratie van Waldemar Post
Mede n.a.v. dit artikel heb ik destijds een opdracht ontworpen met als thema ´videoclip´.
Als inleiding werden enige voorbeelden getoond waarin met name het geweldsaspect (de Earring-clipjes van Dick Maas ) nadrukkelijk aan de orde kwam, de wijze waarop beeldend het verhaal verteld wordt, en de typische effecten van de clip zoals beeldecho, vervaging, overvloeiers, kaleidoscopische kleureffecten, enz.
Bij de inleiding en het bekijken van een aantal voorbeelden bleek al snel dat leerlingen alle gebaartjes en pasjes kennen, dat de beelden volledig ingeprent zijn, maar dat de inhoud van de songteksten volledig aan hen voorbij gingen. Bij ´Paradise by the dashboardlight´zat heel de klas mee te swingen en de gebaartjes van Meat Loaf te imiteren, maar waar het inhoudelijk over ging?
De fragment van de honkbalwedstrijd met het in dit geval flink dubbelzinnige commentaar, ontging hen ten ene male. Een kleine analyse met de desbetreffende klassen deed echter wonderen en men ging wel degelijk anders naar deze filmpjes kijken.
Bij het uitvoeren van deze opdracht, waarbij de leerlingen gebruik maakten van thinnerdruk ( ik denk niet dat dat vandaag de dag nog mag, in ieder geval goed ventileren en niet roken) collage en verder alle materialen en technieken die hen ten dienste stonden, bleek al snel hoe lastig het is een videostill van een clip te maken met dezelfde ´beeldrijkdom´ als een bewegend beeld.
Dat een aantal dicht in de buurt kwam mag blijken uit onderstaande voorbeelden.
thinnerdrukstudie01
thinnerdrukstudie02
videoclip01
videoclip02
videoclip03
Nog wat links van hierboven vermelde clips:
Meat Loaf: paradise by the dashboardlight: http://bit.ly/rMOn6a
Golden Earring: Twilight zone: http://bit.ly/PxHmcq
Golde Earring: When the lady smiles: http://bit.ly/QJN1NS
