En dit is intussen alweer bericht 302! Nooit gedacht dat mijn blog zoveel posts zou gaan tellen, en we zijn voorlopig nog niet aan het einde! Eindwerkstukken zijn natuurlijk altijd mooi en aardig om te laten zien, maar zeker zo belangrijk voor de leerling en (bij de beoordeling) voor de docent, is de weg daar naar toe: het proces.Dat proces moet laten zien hoe een leerling stapje voor stapje naar het eindresultaat toewerkt. Soms gaat dat als een streep, maar vaak is het ook een echte zoektocht waarbij je vast kunt lopen en soms opnieuw moet beginnen. Behalve een procesbeschrijving dienen schetsen, experimenten en studiebladen als concrete stappen in zo’n proces. Ik heb in de loop der jaren verschillende opdrachten ‘gedraaid’ waarbij studiebladen essentieel waren zoals hier, hier en hier te zien is. Om een indruk te geven van die (verschillende soorten) studiebladen hieronder wat voorbeelden:
Zelf heb ik een ‘ultiem studieblad’, ingelijst en wel, in mijn bezit. Het betreft een aantal olieverfstudies van koeien op linnen. In 1974, ik woonde toen nog in Den Bosch en gaf zowel op het Stedelijk Gymnasium daar als op de KSE in Etten-Leur les, heb ik het doek gekocht. Het was niet meer opgespannen in een raam, maar een opgerolde lap van 55 x 100 cm.
Helaas was het werk niet gesigneerd. Voor een vriendenprijsje mocht ik het schilderij overnemen van mijnheer Arnold van de Laar (1923-1981). In de tweede klas van de Mgr.Zwijsenschool in Den Bosch was hij mijn onderwijzer. Naast het werk in het onderwijs restaureerde mhr. van de Laar ook schilderijen.
Dat vak had hij geleerd van zijn vader Arnold van de Laar sr. en later zou Michel, de zoon van ‘ mijn’ mhr. van de Laar dat werk ook gaan doen, o.a. bij het Rijksmuseum. Onderstaand erfstuk, wat ik van mijn oma geërfd heb, heeft mijn oud onderwijzer ook gerepareerd (er zat een flinke winkelhaak midden in het doek), bedoekt en schoongemaakt.
Het studieblad met koeien was volgens mhr. van de Laar geschilderd door een van de telgen van de Bossche schildersfamilie Slager op de Bossche veemarkt die toen nog gehouden werd aan het tegenwoordige Kardinaal van Rossumplein.Het meeste werk van deze familie is nog steeds in het Bossche Museum Slager te bekijken is. Onlangs heb ik navraag gedaan bij dat museum of zij idee hadden van wie mijn (ongesigneerde) koeienstudiedoek zou kunnen zijn. Philomea Ruiter, Hoofd Museum Coördinator, dacht aan Frans Slager (hij leefde van 1876 tot 1953 en hem had ik eigenlijk ook al op het oog als mogelijke maker) en stuurde me een tweetal olieverfstudies van koeien die hieronder te zien zijn.
Zij durfde echter geen definitief uitsluitsel te geven en adviseerde me contact op te nemen met Veilinghuis Korst van der Hoeff in Den Bosch. Ook de heer Rob van der Hoeff van dat veilinghuis, neigde sterk naar Frans Slager. Als je de overeenkomsten qua hanteringswijze, handschrift en factuur bekijkt tussen (fragmenten van ) mijn studieblad en de studies van Frans Slager van het museum (zie de laatste twee afbeeldingen hieronder) , dan lijkt er inderdaad weinig twijfel mogelijk: het studieblad is waarschijnlijk eind 19e, begin 20e eeuw vervaardigd door Frans Slager! Overigens, in de loop der jaren heb ik het schilderij vaak meegenomen naar school als er weer eens uitgelegd moest worden wat je onder een goed studieblad diende te verstaan!
Meer info over de familie van de Laar is hier te vinden!
Over Frans Slager lees je hier en hier nog wat meer!